KAMAKAILAN ay inilabas ang kumpletong Implementing Rules and Regulations (IRR) ng New Agrarian Emancipation Act (NAEA) o Republic Act No. 11953 at iprenesinta kay Pangulong Ferdinand Marcos Jr.
“Magpapasalamat ako sa inyong lahat, lalong-lalo na sa mga staff at sa mga empleyado ng Department of Agrarian Reform. Alam ko hindi naman nangyari ito – hindi nangyari ito kung hindi sa inyong sipag at karunungan na maibuo itong IRR na ito,” sabi ni Marcos sa paglulunsad ng IRR at paglalagda sa moratorium extension sa Department of Agrarian Reform sa Quezon City noong Setyembre 12, isang araw bago ang ika-66 na kaarawan ng Pangulo.
“At ako’y nagpapasalamat sa inyong lahat, sa lahat ng kasama natin upang mabuo natin ang IRR ng New Emancipation Law. On a personal note, nagpapasalamat ako – ito na yata ang pinakamagandang birthday gift na natanggap ko sa buong buhay ko,” dagdag ng Pangulo.
EO No. 4, s. 2023
Nilagdaan ng Pangulo ang EO para sa dalawang taong pagpapalawig ng EO No. 4, s. 2023, na nagtatadhana ng isang taong moratorium sa pagbabayad ng pangunahing obligasyon at interes sa amortization na babayaran ng mga agrarian reform beneficiaries (ARBs), upang isama kahit ang mga hindi sakop ng NAEA.
Ang EO No. 4 ay nag-expire noong Setyembre 13.
Ang mga ARB ay nangangailangan ng patuloy na kaluwagan sa ekonomiya dahil sa mga nakakagambalang epekto ng pandemya, pagbabago ng klima, at patuloy na krisis sa Ukraine. Ang extension ng EO 4 ay naglalayon na isama ang mga ARB na hindi sakop ng NAEA, na sumasaklaw lamang sa mga may utang sa gobyerno nang magkabisa ang batas noong Hulyo.
Nauna rito, nilagdaan ni Pangulong Marcos Jr. noong Hulyo ang New Agrarian Emancipation Act (NAEA) o Republic Act No. 11953. (Basahin ang kaugnay na artikulo sa https://pinoyperyodiko.manilatimes.net/2023/07/08/balita/batas-na-makapagpapalaya-sa-p57-bilyong-utang-ng-600000-arbs-pinirmahan-ni-marcos-jr/1649/)
Nang tanungin ang Pangulo kung paano makatutulong ang pagpapalawig ng Agrarian Debt Moratorium sa kakayanan g mga benepisyaryong magbubukid, sagot ng Pangulo, “Sa ngayon, hindi sila nasama doon sa condonation, kaya’t ang ginawa — dahil nandoon sila pagkatapos ng expiration ng — may cutoff date para doon sa moratorium, hindi na nila naihabol bago dumating itong IRR kaya’t nasa gitna sila. Sila ang matutulungan doon sa extension ng moratorium ng EO No. 4.”
Dagdag na lupang sasakahin tulong sa seguridad sa pagkain
Dalangin ng Pangulo, “Maging maayos na ang agrikultura at malaman na natin kung ano ba talaga ang weather o panahon. Wet season ba o dry season? Para naman matulungan natin ‘yung mga farmer natin. Iyon lamang naman ang aking panalangin pa rin hanggang ngayon.”
Nanawagan din si Marcos sa lahat na suportahan at makibahagi sa pagpapatupad ng NAEA sa pamamagitan ng isang buong bansang diskarte para makamit ang mga layunin nito at matiyak ang seguridad sa pagkain.
“Napakalaking bagay nito. Isipin na lamang na ito ay dalawa at kalahating milyong ektarya, higit pa o mas kaunti, na tataniman ng palay. Ngayon, tatlo at kalahating milyon na ang maitatanim na palay, wala pa doon ‘yung second cropping. Wala pa doon ‘yung third cropping,” paliwanag ng Pangulo.
“Kaya’t kasama ito sa ating pinoprograma ng Department of Agriculture para pagandahin ang ating produksyon, pababain ang cost of production para naman masasabi natin na sapat ang supply ng bigas para sa ating mga mamamayan sa buong taon,” sabi niya.
Hinimok niya ang DAR, kasama ang iba pang kinauukulang ahensya, na magsumikap para sa maayos at agarang pagpapatupad ng IRR upang mapalaya ang mga benepisyaryo mula sa pasanin ng utang at umani ng mga benepisyo mula sa mga lupang kanilang sinasaka.
“Patuloy na padaliin ang paghahatid ng mga serbisyong pangsuporta sa lahat ng ARB at gawin silang pangunahing prayoridad sa lahat ng ating pagsisikap sa pag-unlad,” sabi ni Marcos sa kanyang talumpati.
“Nananawagan ako sa mga benepisyaryo na gamitin ang inyong mga lupain hindi lamang para sa inyong pamilya, kundi pati na rin sa buong bansa.”
Saklaw ng batas
Ang batas ay sumasaklaw sa P57.56 bilyong pangunahing utang at interes, mga parusa, at mga surcharge ng 610,054 ARBs na nagsasaka ng higit sa 1.17 milyong ektarya ng mga lupain sa repormang agraryo.
Ang lahat ng mga kaso na kinasasangkutan ng diskwalipikasyon ng mga ARB o pag-alis ng mga parangal sa repormang agraryo dahil sa hindi pagbabayad ay dapat ibasura, ibabalik ang anumang nakanselang patent ng emansipasyon, sertipiko ng parangal sa pagmamay-ari ng lupa, o mga titulo sa mga benepisyaryo.
Inaatasan din ng batas ang DAR na ipagpatuloy ang pagbibigay ng mga serbisyo ng suporta sa lahat ng ARB, tulad ng pagbibigay ng mga serbisyo sa extension, kredito at financing, at imprastraktura sa kanayunan.