TINATAYANG 40 lugar sa Pilipinas ang “at most risk” o “pinaka-nanganganib” dahil sa krisis sa klima, na inilarawan ng isang opisyal ng gobyerno na “nakaaalarma.”
Ayon kay Climate Change Commission (CCC) Vice Chairman at Executive Director Robert Borje, ang mga lugar na ito na kinilala ng Department of the Interior and Local Government (DILG), ay itinuturing na pinaka-posibleng makaranas ng epekto ng matinding panahon.
“There are 40. There have been 40 that have been identified by the DILG, and they’re the focus of the whole-of-a-government approach on what needs to be done,” (“Mayroong 40. Mayroong 40 na natukoy ng DILG, at sila ang pokus ng pamahalaan kung ano ang kailangang gawin,”) sabi ni Borje sa isang panayam ng mga mamamahayag noong Biyernes.
Bagamat hindi gaanong nakaaapekto ang Pilipinas sa climate change sa buong mundo, isa ang bansa sa matinding maaapektuhan ng climate change, pagdidiin ni Borje.
“The climate crisis is alarming not just in the Philippines but in the entire world. Why? The IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) has already identified it as an existential threat. When it’s an existential threat, it means that our life is at risk,” (“Ang krisis sa klima ay nakakaalarma hindi lamang sa Pilipinas kundi sa buong mundo. Bakit? Natukoy na ito ng IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) bilang isang umiiral na banta. Kapag ito ay isang umiiral na banta, nangangahulugan ito na ang ating buhay ay nasa panganib,”) sabi ni Borje.
Sinabi pa niya na “more alarming for countries like the Philippines because we are a developing country, we are an archipelago and we are situated where we are.” (“mas nakaaalarma para sa mga bansang tulad ng Pilipinas dahil tayo ay ‘developing country,’ tayo ay isang kapuluan at tayo ay nakatayo kung nasaan tayo.”
Nang tanungin si Borje kung alin-alin ang 40 lugar na ito, sinabi niyang, “We can’t preempt, we can’t tell them yet because this might be the subject of pressure. There’s a protocol already that’s followed.” (Hindi naming puwedeng sabihin agad dahil maaaring maging sanhi ito ng “pag-aalala”. May protocol na kailangang sundin.”)
Pero sinabi niya na may 35 na iba’t ibang lugar sa bansa ang bibisitahin “for assessment” (para pag-aralan).
Mga plano para sa mga lokal na pamahalaan
Hinihimok ni Borje ang mga lokal na pamahalaan o local government units (LGUS) ng kanilang Local Climate Change Action Plans (LCCAP) na magsisilbing kanilang plano para mapalakas ang kanilang katatagan laban sa pagbabago ng panahon (climate change).
Yan aniya “ang gusto nating maipatupad ng 100 percent.”
Ayon pa kay Borje, maaari silang mag-sumite ng mga mungkahi para sa climate adaptation at makakuha ng
People’s Survival Fund (PSF), isang grant nna tutulong sa mga komunidad para harapin ang epekto ng climate change.
“It’s meant to be a supplementary fund for an LGU that has a climate change-related project. You can go to PSF for funding,” (“Ito ay supplementary fund para sa isang LGU na may proyektong may kinalaman sa climate change. Maaaring pumunta sa PSF para sa pondo,”) paliwanag ng opisyal ng CCC.
Sa ngayon, marami na ang nag-sumite ng mga applications. Pinag-aaralan at pinupuntahan na ang mga LGU na nag-apply para sa PSF, sabi ni Borje.
Kabilang sa mga binibigyan ng mga pondo ay mga aplikasyon na tungkol sa pamamahala ng yamang tubig, pamamahala sa lupa, agrikultura at pangingisda, kalusugan at iba pang gawain na nagsisilbing garantiya para sa kasiguraduhan ng pangangailangan ng mga magsasaka, mang-gagawang pang-agrikultura at iba pang stakeholders.
Ang PSF ay pinamamahalaan at pinangangasiwaan ng People’s Survival Fund Board, na pinamumunuan ng Department of Finance.
Ang mga LGU may mataas na lebel ng kahirapan at malapit sa panganib ng climate change at mayroong pangunahing lugar ng biodiversity, ay uunahin.
Ang PSF ay nilikha sa ilalim ng Republic Act 10174, na nag-amyenda sa Climate Change Act of 2009. Ang P1-bilyong taunang alokasyon ay naglalayong magbigay ng suporta bukod pa sa ponding nakalaan talaga sa mga LGU para sa mga programa at proyektong may kinalaman sa pagbabago ng klima.
Maagang babala
Nauna na sa ulat na ito, nagbabala na ang CCC na posibleng mangayari sa Pilipinas ang nangyayari sa Europe na nakararanas ng heat wave, pagbaha at iba pang kalamidad bunga ng mga pagbabago sa lagay ng panahon.
Ayon kay CCC Commissioner Albert dela Cruz Sr., mayroong epekto ang climate change sa kalusugan ng mga tao kaya’t napakahalagang magkaroon ng agarang aksyon upang matugunan ang mga seryosong panganib na maaaring idulot nito sa mga mamamayan, partikular na ang sektor na pinakamadaling maapektuhan.
Isa sa mga binanggit ni Cruz ang mga matatanda na posibleng tamaan ng heat stroke kapag na-expose sa matinding init. Maaari rin umano itong maging sanhi ng pagkakaroon ng dengue at malaria.
“The health of populations will be in greater danger with climate change affecting health both directly, for instance, among the elderly who experience heat stroke due to exposure to extreme heat, or indirectly, when climate change alters the environmental conditions for mosquito-borne diseases, like dengue and malaria,” ayon kay Dela Cruz.
Ano nga ba ang climate change?
Ayon sa website ng Department of Interior of Local Government,
ang climate change ay ang pagbabago ng klima o panahon dahil sa pagtaas ng greenhouse gases na nagpapainit sa mundo. Nagdudulot ito ng baha at tagtuyot, nagkakaroon ng mas maraming bagyo, at pagguho ng lupa. Nagkakaroon din ng epekto sa araw-araw na kabuhayan ng mga tao, pagbaba ng produksyon sa agrikultura at pagtaan ng bilang ng kaso ng iba’t ibang karamdaman.
Anu-ano ang ilang dahilan ng climate change?
Polusyon dala ng pagsunog ng plastic at mga karaniwang basura, usok na nagmumula sa sasakyan, planta, agrikultura, pagkakaingin, mga gases mula sa kagamitan at pagpuputol ng mga puno. Ulat ni Catherine S. Valente na isinalin at may dagdag na ulat ni Lea Manto-Beltran
